Zatrudnienie prezesa zarządu w spółce to zagadnienie, które rodzi wiele pytań. Czy prezes musi być na etacie? Czy można podpisać z nim umowę B2B? A jeśli tak – to w jakim zakresie? Odpowiedzi nie są oczywiste, ponieważ przepisy prawa, w szczególności Kodeks spółek handlowych i Kodeks cywilny, nakładają pewne ograniczenia.
1. Powołanie prezesa a umowa
Pełnienie funkcji prezesa wynika z powołania (uchwała wspólników lub rady nadzorczej). Samo powołanie nie tworzy stosunku pracy – jest tylko aktem ustanawiającym organ.
Aby uregulować relacje pomiędzy spółką a prezesem, konieczne jest zawarcie dodatkowej umowy:
- umowy o pracę – jeśli relacja ma cechy podporządkowania,
- umowy cywilnoprawnej (kontrakt menedżerski) – jeśli prezes działa samodzielnie i w ramach swobody decyzyjnej zarządza spółką.
2. Czy B2B jest możliwe w przypadku powołania prezesa?
Prezes może prowadzić własną działalność gospodarczą i zawrzeć ze spółką umowę B2B. Trzeba jednak wyraźnie podkreślić:
Stosunek B2B nie może obejmować czynności zarządczych.
Obowiązki związane z prowadzeniem spraw spółki, reprezentacją, podejmowaniem decyzji strategicznych czy bieżącym kierowaniem zespołem należą wyłącznie do zakresu powołania i ewentualnej umowy cywilnoprawnej, lecz nie dotyczącym świadczenia usług w ramach prowadzonej działalności gospodarczej prezesa.
3. Jakie zadania mogą być powierzane prezesowi na B2B?
Umowa B2B może obejmować te obszary, które nie wchodzą w zakres zarządzania spółką, na przykład:
- doradztwo w zakresie rozwoju produktów lub usług,
- konsultacje strategiczne,
- szkolenia lub mentoring pracowników,
- usługi eksperckie związane z procesami technologicznymi, marketingiem czy PR.
4. A co z rolą product managera?
Tu pojawia się częste pytanie: czy prezes spółki może świadczyć w ramach B2B usługi związane z planowaniem i rozwojem produktów, czyli typowe zadania product managera?
Odpowiedź brzmi: to zależy od charakteru powierzonych obowiązków.
· Jeżeli „product management” sprowadza się do nadzoru nad pracami zespołu, podejmowania decyzji inwestycyjnych, zatwierdzania strategii rozwoju produktu i zarządzania całym procesem, to są to czynności o charakterze zarządczym. W takiej sytuacji muszą być ujęte w umowie cywilnoprawnej (np. kontrakcie menedżerskim), a nie w umowie B2B.
· Jeżeli natomiast prezes – jako specjalista – w ramach odrębnej działalności gospodarczej świadczy usługi eksperckie w zakresie np. analizy rynku, przygotowania koncepcji rozwoju produktu czy wsparcia projektowego, które nie wiążą się z bezpośrednim zarządzaniem spółką i personelem – takie zadania mogą być wykonywane na podstawie umowy B2B.
5. Dlaczego to rozróżnienie jest tak ważne?
Niewłaściwe przypisanie obowiązków do umowy może prowadzić do:
- ryzyka uznania umowy B2B za kontrakt menedżerski (i w konsekwencji dodatkowych obciążeń podatkowych i ZUS-owskich),
- zarzutów obejścia przepisów prawa pracy,
- sporów sądowych dotyczących zakresu odpowiedzialności prezesa.
Dlatego kluczowe jest precyzyjne opisanie w umowie obowiązków i rozdzielenie tego, co jest wykonywane jako prezes – organ spółki, od tego, co świadczy jako przedsiębiorca – zewnętrzny usługodawca.
6. Wnioski
Prezes nie może zarządzać spółką w formule B2B. Wszystkie obowiązki zarządcze muszą być realizowane na podstawie powołania oraz odpowiednio skonstruowanej umowy cywilnoprawnej lub umowy o pracę.
Umowa B2B może być jednak stosowana w odniesieniu do usług niezwiązanych z zarządzaniem, np. doradztwa, szkoleń czy wsparcia eksperckiego.
W przypadku roli product managera granica zależy od charakteru zadań: jeśli są to czynności zarządcze – wchodzą do kontraktu menedżerskiego, jeśli eksperckie – mogą być wykonywane na B2B.
